Tangshan, jarðskjálfti – Sagan 1976

tangshan_hotel

Hamfarirnar í Kína rifja upp sögu af gömlum vini fjölskyldunnar. Hann hét Sófus, var Færeyingur, fæddur ca. 1930 og var i borginni Tangshan í Kína þegar einhver ægilegasti jarðskjálfti sögunnar reið þar yfir.

Sófus var staddur á hótelherberginu sínu, á efri hæðum, um miðja nótt í júlí 1976. Hann vaknaði við að byggingin sveiflaðist til, stökk á fætur og hljóp niður stigana og út á götu. En fattaði þá að hann hafði gleymt nýja armbandsúrinu sínu uppi á herbergi. Í öllu fátinu rauk hann aftur inn og tók lyftuna upp, náði í úrið og dreif sig niður aftur!

Þetta er ekki nákvæmlega það sem á að gera þegar jarðskjálfti ríður yfir. Og með ólíkindum að rafmagn skuli enn hafa verið á hótelinu. Ringulreiðin var algjör og all svakalegt að hlusta á Sófus lýsa þessari lífsreynslu sinni; hvernig borgin hrundi og líkin lágu út um allt.

Tangshan

Í skjálftanum í Tangshan, sem talinn er hafa verið um 8 á Richter-skala og stóð yfir í meira en 10 sekúndur, nánast hrundi borgin gjörsamlega til grunna. Nokkur hús stóðu þó eftir, jafnvel lítið skemmd, eins og hótelið hans Sófusar.

Upptök skjálftans voru rétt hjá borginni á 8-10 km dýpi, en skálftinn fannst langar leiðir. T.d. titraði land og nokkrar byggingar skemmdust í Peking, í nærri 150 km fjarlægð.

Afleiðingar skjálftans, og annars mjög öflugs eftirskjálfta rúmum hálfum sólarhring síðar, voru skelfilegar. Kínverskum og erlendum tölum um manntjón ber ekki saman, en áætlað er að 250-700 þúsund manns hafi látist í skjálftunum tveimur. Og hátt í 800 þúsund slasast, þar af 150 þúsund mjög mikið.

mao

Þetta voru erfiðir tímar í Kína. Landið var ennþá mjög lokað og Maó enn við völd (hann lést í september þetta sama ár). Kínversk stjórnvöld höfnuðu allri aðstoð erlendis frá.

Af Sófusi er það annars að segja að hann bjó í Þórshöfn í Færeyjum og þangað heimsóttum við hann nokkrum sinnum meðan ég var ca. 11-14 ára, áður en hann lést.

Eftir smá hressingu fannst Sófusi gaman að fara í Maófötin, sem hann hafði keypt í Kína. Á þeim dögum gengu nánast allir Kínverjar í slíkum klæðum, húsin voru lágreist og götur borganna fullar af fólki á reiðhjólum. Margt hefur breyst í Kína síðan þá!