Samræmt byggingareftirlit – Sagan 1997

Grein/Linkur: Ingibjörg Sólrún taktu fram kústinn

Höfundur:  Sigurður Grétar Guðmundsson

Heimild: 

.

.

.

Janúar 1997

Ingibjörg Sólrún taktu fram kústinn

Lagnaefni sem uppfyllir öll skilyrði í Hafnarfirði, er stimplað óhæft í Reykjavík, hvað er að gerast?

Það gerðist í Hlíunum nýlega að hitakerfið „hrundi“ og augljóst var að ekki var um annað að ræða en leggja nýtt kerfi. Eins og alltaf í slíkum tilfellum lá mikið á, ekki hægt að hafa íbúðina hitalausa til langframa. Pípulagningameistari brást hratt og vel við, nýtt kerfi lagt utaná liggjandi, gamla kerfinu „gleymt“, tærð og léleg rörin liggja á sínum stað engum til skaða.

Aftur var kominn ylur á alla ofna og ætla mætti að allir væru ánægðir. En svo er margt sinnið sem skinnið og við eigendaskipti á íbúðinni skömmu seinna fór að bera á reimleikum, þó ekki sé átt þar við gamaldags drauga samvæmt þjóðtrúnni, svo sem Þorgeirsbola og Miklabæjar-Solveigu. Hinn nýi eigandi fór að kanna hvaða gögn væru fyrirliggjandi hjá bygingarfulltrúanum í Reykjavík um nýju lögnina. Þar reyndist engin teikning vera finnanleg og þaraf leiðandi engin úttekt gerð af þar til ráðnum embættismönnum, en að vísu var lögnin öllum sýnileg og með öllu óhulin.

Rétt er að skýra frá því að húseigandinn og pípulagningameistarinn höfðu valið þunnveggja stálrör, nælonhúðuð, hvít að lit með krómuðum tengjum frá Wirsbo-verksmiðjunum í Svíþjóð, lagnaefni sem hefur verið notað þar og víða um lönd, þar með talið Ísland, um árabil. Er skemmst frá því að segja að seljandi íbúðarinnar fékk ábúðarmikið bréf frá embætti byggingarfulltrúans í Reykjavík. Var þar ekkert jákvætt að finna, engin teikning lögð inn hjá embættinu, engin úttekt gerð af embættismönnum, og það sem alvarlegast var, þessi „mjúku“ rör sem notuð hefðu verið í lögnina upfylltu ekki kröfur og voru þar með óleyfileg í hitalagnir hérlendis.

Ellefu kílómetrum sunnar

Í hjarta Hafnarfjarðar er reisulegt hús, reist af fengsælum skipstjóra fyrir um sjötíu árum. Þetta hús hefur verið félagsheimili merkra félagssamtaka undanfarna áratugi og á árinu 1994 ákváðu þau að leggja nýja hitalögn í húsið, þar sem þar var bein rafhitun sem aldrei hafði verið ánægja með. Samið var við pípulagningameistara um verkið og hann fenginn til ráðuneytis um að velja snyrtilegt lagnaefni sem ekki yrði til lýta á innréttingu hússins en uppfyllti samt gæðakröfur. Er ekki að orðlengja það að valið var efnið frá Wirsbo, sama efnið og var lagt í íbúðina í Hlíðunum og þar dæmt óhæft með öllu.

Sagan varð öðruvísi í Hafnarfirði, húseigandi var að verki loknu ánæðgður með útkomuna og útlitið og það sem meira var, byggingarfulltrúinn í Hafnarfirði stimplaði allar teikningar, tók út verkið og gaf vottorð þar að lútandi án nokkurra athugasemda. Því má bæta við söguna úr Hafnarfirði að pípulagningameistarinn sem verkið vann fékk fyrir það viðurkenningu Lagnafélags Íslands og getur í komandi elli yljað sér við að horfa á viðurkenningaskjöldinn hangandi á vegg, a.m.k. svo lengi sem sjónin endist.

Hvað er að gerast?

Það er spurningin sem brennur á lagnamönnum á höfuðborgarsvæðinu, hvað er að gerast?

Efni sem byggingaryfirvöld í Hafnarfirði telja gott val og vandaða vöru, sem uppfylli öll skilyrði til að nota þar í bæ, er stimplað óhæft með öllu Í Reykjavík.

Hér er komið að stóru vandamáli sem hefur kraumað undir niðri árum saman en enginn viljað eða þorað taka á eða minnast á opinberlega. Það er rífandi gangur í þróun lagnamála hvarvetna í Vestur-Evrópu og raunar hvatvetna í iðnþróuðum ríkjum, ekki síst í Skandinavíu og einnig á Íslandi. Nýjum lagnakerfum er tekið fagnandi, ekki síður nýjum lagnaefnum og þar er plastið í forystu.

inn blettur sker sig þó úr, höfuðborg Íslands, Reykjavík. Þar eru flestar nýjungar í lagnamálum dauðadæmdar og sem dæmi má nefna að strax fyrir sunnan Fossvogslæk eru viðhorfin allt önnur. Í öllum sveitarfélögum á höfuðborgarsvæðinu er farið að leggja hitakerfi og neysluvatnskerfi úr pexplasti, rör­í­rör kerfið sem talsvert hefur verið kynnt hér í þessum pistlum. Wirsbo-lagnakerfið hefur þar verið boðið velkomið og fyrsta Mannesmann-kerfið var lagt í Kópavogi fyrir 26 árum. Samt hafnaði byggingarfulltrúinn í Reykjavík Mannesmann-kerfinu fyrir stuttu, líklega af því reynslutíminn hérlendis væri ekki nógu langur, eða hvað? Það er einmitt vegna þvergirðingsháttar þessa embættisins sem upp koma dæmi um að pípulagningmeistarar hafa ekki lagt inn teikningar eða látið taka út endurlagnaverk, þeir hafa vitað sem var að það þýddi ekkert að leggja inn teikningar nema þar kæmi fram að leggja ætti úr snittuðum, skrúfuðum rörum sem sannarlega eru ekki augnayndi til utaná liggjandi lagna eða úr eirrörum sem vitað hefur verið árum saman að er einmitt það efni sem ekki á að nota á svæði Hitaveitu Reykjavíkur. Bilanir ber oft brátt að, það verður að taka ákvarðanir fljótt og framkvæma fljótt. Undir þessum kringumstæðum hafa pípulagningameistarar fullan rétt til að ganga fram hjá embættismönnum, sem halda að þeir séu þýðingarmeiri en efni standa til og hika ekki við að banna skynsamlegustu lausnir.

Það heitir neyðarréttur

Byggingarfulltrúaembættið í Reykjavík telur sig finna stoð í byggingareglugerð fyrir öllum sínum þvergirðingslegu ákvörðunum í lagnamálum en á þeim bæ væri mönnum hollara að kíkja á gr. 8. 1. 11. í VIII. kafla, bls.129, byggingareglugerð, útgefin 6. maí 1992, en þar stendur:

„Leiðslur og lagnir skulu þannig hannaðar og fyrirkomið að ekki komi til ónauðsynlegrar orkueyðslu, en samt sé aðgangur til hreinsunar og viðgerða án þess að brjóta þurfi gólf eða veggi“.

Má ekki fullyrða að í flestum tilfellum, sem teikning húsalagna hefur verið samþykkt, hafi niðurlag þessarar greinar byggingareglugerðar verið brotin? Það verður ekki undan því vikist að æðsta stjórn Reykjavíkur taki á þessu máli og hér með er skorað á Ingibjörgu Sólrúnu að taka fram kústinn, fara inn í Borgartún og sópa burt feysknum stofnum, þar innandyra verða, þrátt fyrir það, nægilega margir stofnar sem veigur er í.