Aloe vera, Alvera – Mest ræktaða lækningaplantan

Grein/Linkur: Útbreidd alvera í eyjaklasa

Höfundur: Guðrún Hulda Pálsdóttir

Heimild: 

.

.

Apríl 2022

Útbreidd alvera í eyjaklasa

Víða um Kanaríeyjar er hægt að finna ræktunarsvæði, verksmiðjur og verslanir sem gera út á Aloe vera plöntuna.

Þykkblöðungurinn Aloe vera er mest ræktaða lækningaplanta heims og hefur verið nýtt til lækninga í þúsundir ára. Þótt plantan sé ekki landlæg á Kanaríeyjum þrífst hún einstaklega vel í loft­kenndum og næringarríkum eldfjallajarðvegi eyjaklasans og jöfnu heitu loftslagi árið um kring.

Lækningamáttur plöntunnar og vinsældir hennar, bæði innan lyfja- og snyrtivörumarkaðarins, hafa ýtt undir aukna ræktun og framleiðslu afurða úr henni og er því orðinn býsna áberandi iðnaður þar syðra.

Á Kanaríeyjum er algengasta nytjategundin Aloe barbadensis en hún er einkímblöðungur sem tilheyrir dagliljuætt. Hún er eina æta tegund biturblöðunganna. Henni getur þó auðveldlega verið ruglað saman við aðrar tegundir en þekkist á gulum blómum. Hún er í laukabálki og skyld ýmsum lauktegundum og aspas.

Þótt nokkuð harðger sé þrífst hún best í næringarríkum, þurrum jarðvegi og á sólríkum stað og það er einmitt það umhverfi sem eyjaklasi Kanarí býður henni upp á. Hún er einna viðkvæmust fyrir of mikilli bleytu sem loftkenndur eldfjallajarðvegurinn kemur í veg fyrir.

Uppruni plöntunnar er talinn vera á suðvesturhluta Arabíuskaga, en þaðan á hún að hafa borist til suðurhluta Indlands og Súdan og þaðan verið víðförul og náð fótfestu á allmörgum svæðum Asíu, Afríku og Ameríku og Ástralíu. Enn fremur er hún vinsæl pottaplanta, meðal annars hér á landi.

Bitur sannleikur

Nafnspeki plöntunnar er áhugaverð. Latneska ættkvíslarheitið Aloe er komið úr arabísku, „alloeh“, eða hebresku, „halal“, sem þýðir bitur og glansandi safi eða efni. Tegundarheitið vera þýðir sannleikur.
Samkvæmt hugtakasafni Þýðingamiðstöðvar utanríkis- ráðuneytisins er íslensk þýðing plöntunnar alvera. Samkvæmt orðabók þýðir orðið alvera – verund sem tekur til alls og allt er runnið frá.

Vegna græðandi eiginleika sinna hefur plantan verið sveipuð ljóðrænum ævintýraljóma í riti gegnum aldirnar. Hún hefur verið kölluð þögli græðarinn og læknirinn í blómapottinum, sem er titill yfirlitsgreinar um nytjaplöntuna sem hefur birst á þessum vettvangi.

Fjölbreytt notkun

Ef vel er að ræktun hennar staðið getur hver nytjaplanta lifað í um 40 ár. Safarík þykk blöð plöntunnar eru uppskorin utan frá þegar þau hafa náð þroska sínum. Úr safa þeirra er svo hægt að vinna bæði drykki, krem, fæðubótarefni og snyrtivörur af ýmsu tagi. Einnig er einfaldlega hægt að bera græðandi safann beint á húðina, sem er tilvalið eftir sólbað.

 

Samkvæmt ritum og rannsóknum er hægt að ráðleggja notkun plöntunnar við ýmsum meinum, s.s. sólbruna, kláða, sárum, bólgum, hárlosi, liðverkjum og meltingartruflunum. Þá sögðu Egyptar hana varðveita leyndarmál fegurðar og eilífs lífs og sjálf Kleópatra smurði sig með húðkremi, unnu úr plöntunni, til að viðhalda yndisþokka sínum.

Alverusafi mun vera áhrifaríkur til meðhöndlunar hvers konar meltingarvandamála, á að hafa afeitrandi og hlutleysandi eiginleika. Í hvers kyns snyrtivörum er alveran sögð vera bakteríudrepandi með andoxunareiginleika.