Fráveitu sumarhúsa við Þingvallavatn ábótavant ?

Maí 2014

Ekkert þeirra hátt í 700 sumarhúsa sem standa á verndarsvæði Þingvallavatns uppfyllir þær kröfur sem þar eru í gildi um fráveitumál. Frestur til að koma upp rotþróm sem uppfylla skilyrði hefur verið framlengdur í tvígang án umbóta á svæðinu.

Þetta er niðurstaða samstarfshóps Heilbrigðiseftirlits Suðurlands (HES), sveitarfélaga og þjóðgarðsins á Þingvöllum um fráveitu- og neysluvatnsmál sumarhúsa innan verndarsvæðisins. Greinargerð um niðurstöðurnar verða kynntar nú um mánaðamótin. Leiðarljós vinnunnar var hvernig hægt er að vernda vatnasvið og lífríki Þingvallavatns frá mengun af völdum fráveitu, jafnt sem gæði neysluvatns.

Á verndarsvæði Þingvallavatns er krafist ítarlegri hreinsunar á fráveituvatni en á vatnsverndarsvæðum annars staðar á Íslandi. Skal viðbótarþrep fráveitu sérstaklega miðað að því að lækka gildi mengunarefna sem Þingvallavatn er talið viðkvæmt fyrir

„Þetta er í tómum ólestri, má segja. Það þarf að gera verulegar úrbætur alls staðar að kalla,“ segir Birgir Þórðarson, heilbrigðisfulltrúi hjá HES, en tölur lágu fyrir um sumarhús innan þjóðgarðsins í fyrra en nú hefur allt vatnsverndarsvæðið verið tekið út og sá grunur verið staðfestur að fráveitumál uppfylla hvergi nærri þær kröfur sem gerðar eru.

Úrlausn vandans er ekki í sjónmáli. Hvorki hafa verið dregnar línur um hvaða búnað skal hafa við bústaði á svæðinu og lausnir á rotþróarvandanum eru ekki fundnar, þó hugmyndir hafi verið reifaðar.

Birgir segir koma til greina að skipta svæðinu eftir jarðvegsgerð; þar sem er hraun verði að hlíta ströngustu reglum en þar sem dýpri jarðvegur er til staðar mætti vera með hefðbundnari tækni, þó strangari væri en víðast hvar.

„Eina örugga lausnin er að nýta safntanka og keyra allt skolp í burtu, en það er mjög dýr lausn,“ segir Birgir. Hreinsigjald sumarhúsaeigenda er í dag um 7.000 krónur á ári en sá kostnaður myndi líklega verða fimmtánfaldur.

Sprenging í ferðamannastraumi til Þingvalla gerir úrlausn vandans á svæðinu enn frekar aðkallandi, en nýleg salernisaðstaða sem tekin var í notkun við fræðslumiðstöðina við Hakið annar ekki þeim fjölda gesta sem sækir Þingvelli heim.

„Samhliða því sem kanna þarf ástand fráveitna á öllu verndarsvæðinu er nauðsynlegt að hefja úrbætur á þeim nú þegar. Til þess þurfa viðkomandi stjórnvöld að vinna saman að lausnum fyrir svæðið. Horfa verður sérstaklega til þess hvernig hægt er að koma í veg fyrir mengun Þingvallavatns af völdum fráveitna. Neysluvatnsöflun og heilnæmi drykkjarvatns er að sjálfsögðu líka aðkallandi fyrir neytendur og ferðaþjónustu á svæðinu,“ segir í stöðuskýrslu HES um málið í maí 2013.

Heimild: Vísir